SP9PLN! Krótkofalówka – dawna, potoczna nazwa na przenośną krótkofalową radiostację pracującą w zakresie fal krótkich od 3 do 30 MHz.
Miniaturowa radiostacja przenośna krótkofalowa małej mocy.Telecondor TC 6
Jest to urządzenie radiowenadawczo–odbiorcze przesyłające informacjegłosowe i dane analogowe lub cyfrowe w zależności od możliwości radiostacji drogą radiową w paśmie fal krótkich. Potocznie jednak (i w związku z tym nieprawidłowo) określenie to używane jest na oznaczenie ręcznej radiostacji (nadajnika-odbiornika, radiotelefonu, transceivera) pracującej w paśmie fal ultrakrótkich lub mikrofalach to jest powyżej 30 MHz i znacznie rzadziej poniżej 3 MHz. Do przekazywania informacji drogą radiową potrzebne są następujące elementy:
nadajnik i odbiornik radiowy.
antena nadawcza i odbiorcza lub nadawczo-odbiorcza.
–*źródło zasilania, radiostacja ma najczęściej przeznaczone wewnątrz obudowy miejsce na zasilanie ogniwami pierwotnymi (jednorazowymi) zwanych potocznie „bateriami”, lub odwracalnymi (akumulatorami).
Pomiędzy antena nadawczą i odbiorczą (dwie radiostacje oddalone od siebie) tworzy się tor łączności radiowej. Fala nośna wytworzona przez nadajnik, przed wypromieniowaniem musi być zmodulowana aby móc przenosić informację. Rozróżniamy kilka rodzajów modulacji np.:
Modulacja fali następuje w nadajniku radiowym, zaś jej demodulacja w odbiorniku. W amatorskiej radiokomunikacji najczęściej stosuje się modulację amplitudy i częstotliwości. „Krótkofalówki” dzielą się na urządzenia przenoszone i pracują stacjonarnie (większe stacje, często z antenami masztowymi) i przenośne trzymane w ręku. sp9pln
Zasięgi „krótkofalówki” zależą od:
– mocy nadajnika
– czułości odbiornika
– ilości zakłóceń (sygnałów obcych, zagłuszających sygnał nadajnika który chcemy odebrać)
– rodzaju anteny
– zakresu częstotliwości pracy
– propagacjifal radiowych, czyli zdolności do rozchodzenia się fal radiowych w przestrzeni. Propagacja zmienia się w zależności od: pory dnia, pory roku, warunków atmosferycznych, a nawet warunków terenowych. sp9pln
Najczęściej nowoczesne krótkofalowe radiostacje przenośne o mocy nadajnika 1 do 5W mają zasięg w terenie otwartym i płaskim do około 3km gdy pracują jako urządzenia trzymane w dłoni bez przeciwwag i z przenośną anteną, oraz do 10–15 km jako najbardziej wydajne stosunkowo duże urządzenia, noszone na plecach lub piersi najczęściej z bardziej wydajną anteną do kilku metrów długości, tzw. radiostacje plecakowe, często też posiadają modulację jednowstęgową SSB w celu powiększenia zasięgu przy ograniczonym miejscu i wadze na akumulator. Jednak są znacznie bardziej skomplikowane w budowie i bardziej wrażliwe na zmiany temperatury oraz drgania mechaniczne.
Anteny radiostacji krótkofalowych do łączności bezpośredniej mają najczęściej postać pręta o długości 100cm i znacznie większej, czasem używane są miniaturowe anteny o długości kilkunastu cm jednak są mniej wydajne i obniżają zasięg radiostacji w porównaniu do anten znacznie dłuższych. sp9pln
Anteny, najczęściej pionowe mocowane bezpośrednio do radiostacji o długości mniejszej niż 1/4 długość fali na której pracuje radiostacja posiadają układy przedłużające bardzo krótką antenę względem wymaganej długości, bardziej rozbudowane radiostacje posiadają także regulowane układy dopasowania impedancji nadajnika względem impedancji anteny.
Anteny do łączności odbitych od jonosfery bardzo rzadko są pionowe, częściej są to lekkie poziome drutowe rozkładane anteny typu dipol pół falowy lub bardzo podobne, radiostacja z taką anteną nie jest ruchoma podczas pracy, antena jest chowana do plecaka w postaci zwiniętej. Najpopularniejszą anteną do radiostacji krótkofalowej do łączności odbitych jest „Inverted V”, skonstruowana została ona dla wojska w celu minimalizacji ciężaru i maksymalizacji prostoty użycia przy dobrej efektywności dla bliskich i średnich odległości, oraz łatwości naprawy. W zasadzie jest to dipol pół-falowy z obniżonymi ramionami do ziemi na wysokość 30-100cm, środek anteny jest na wysokości od 0,15 do 0,5 długości fali. Do łączności odbitych dalekich powyżej kilku tysięcy km lepiej sprawdza się uziemiona antena pionowa o długości bliskiej 1/4 długości fali (może być dłuższa), lecz ta jest wyjątkowo rzadko używana jako zestaw polowy z małą radiostacją noszoną. Najczęściej używanym pasmem częstotliwości jest od 1 do 10 MHz dla łączności odbitych 'dalekosiężnych’, a lokalna łączność do kilku km dla częstotliwości 25–30 MHz. Fale krótkie bardzo źle rozchodzą się w mieście, przy wysokich i zbrojonych prętami metalowymi budynkach. Optymalne zastosowanie to tereny otwarte, leśne i woda. W terenie wodnym radiostacja na częstotliwości 25–30 MHz osiąga lepszy zasięg bezpośredni niż radiostacje VHF czy UHF, inaczej, odwrotnie jest w terenie lądowym, szczególnie suchym. W terenie lądowym bardzo zalecanym uzupełnieniem dla małej, miniaturowej radiostacji z anteną niesymetryczną, czyli np. pionową teleskopową jest przeciwwaga, powoduje ona bardzo znaczny wzrost efektywności promieniowania, przeciwwaga to przewód elektryczny o niedużym przekroju 0,5-2,5mm połączony z masą w.cz. radiostacji o długości falowej = 1/4 fali, jej drugi koniec MUSI być izolowany od otoczenia, oraz umieszczony/zakotwiczony na izolatorze o małej pojemności względem otoczenia, nie może stykać się z ziemią, najczęściej taka przeciwwaga jest umocowana poprzez jakiś lekki izolator np. żyłkę o długości 30–50 cm do wspornika wbitego w ziemią, wspornik może być z materiału przewodzącego prąd, można wykorzystać inne elementy infrastruktury do zamocowania izolatora przeciwwagi. Należy unikać dużych powierzchni metalowych oraz kształtów podłużnych zbliżonych do roboczej długości 1/4 i fali lub innych rezonansowych (1/2, 3/4 itd), a także nie wolno przeciwwagi umieszczać powyżej najniższej części anteny. To zbliżanie przeciwwagi do anteny powoduje straty w ilości wypromieniowanej energii. Najbardziej korzystną sytuacją jest gdy przeciwwaga opada pionowo w dół i na całej jej długości nie ma w pobliżu żadnych elementów przewodzących czy dotykających ją dużych elementów izolujących które pochłaniają energię, gdyż także izolatory przewodzą energię w.cz., co najmniej kilkadziesiąt cm odstępu od przeciwwagi do ziemi, roślin, drzew jest wymagane. sp9pln
WITAM
Witaj na mojej stronie poświęconej krótkofalarstwu! Z tej strony Michał SP9PLN. Cieszę się, że tu jesteś. To miejsce, gdzie dzielę się swoją pasją do fal radiowych i komunikacji bezprzewodowej.
Zapraszam do odkrywania fascynującego świata krótkofalarstwa razem ze mną. Miłego przeglądania!
